82 poziom zaufania. Witam! Zdecydowanie nie jest możliwe, by pijąc 2L dziennie oddawała Pani mocz dwa razy dziennie przez 2-4s. Obecność szczawianów wapnia w moczu to wynik piasku w nerkach. Proszę przyjmować dużo płynów oraz ew. skonsultować się ze specjalistą urologiem. redakcja abczdrowie Odpowiedź udzielona automatycznie. U dzieci z odpływem pęcherzowo-moczowodowym zmiany takie określane są jako nefropatia refluksowa. Wiadomo obecnie, że zmiany bliznowate w nerkach mogą powstawać u dzieci bez jakiejkolwiek wady układu moczowego, po przebytym w pierwszych latach życia zapalenia układu moczowego. Może prowadzić do przewlekłej niewydolności nerek. Beryloza - objawy, leczenie. Nadmiar pierwiastka w ciele chorego sprawia, że układ immunologiczny zaczyna wytwarzać za dużo limfocytów T (jedna z komórek układu immunologicznego). Tak tworzą się specyficzne złogi nazywane ziarniniakami, początkowo w płucach, wraz z rozwojem choroby, także w węzłach chłonnych klatki piersiowej. Najczęstszą przyczyną kolki nerkowej jest przemieszczanie się kamienia nerkowego z nerki do moczowodu oraz zatkanie go, co prowadzi do wzrostu ciśnienia w odcinku powyżej zatoru oraz zastoju moczu. Dodatkowo, w sposób odruchowy zwiększa się napięcie mięśni gładkich moczowodu, co jest jedną z głównych przyczyn odczuwanych Piasek w nerkach (czyli również w moczu), jest skutkiem odkładania się wielu szkodliwych substancji, które następnie zamieniają się w charakterystyczne kryształki. Piasek u dziecka? Uważa się, że kamica nerkowa (choroba odpowiedzialna za powstanie tegoż piasku), dotyka głównie mężczyzn w wieku pomiędzy 30-tym a 50-tym rokiem Test na obecność tłuszczu w kale. Lekarz zlecający badanie określi sposób przygotowania się to testu na obecność tłuszczu w kale. Z reguły zaleca się spożywanie odpowiedniej ilości tłuszczy, szczególnie triglicerydów, przez 2–3 dni przed badaniem. Po okresie przygotowawczym należy zbierać kał przez okres 72 godziny. Leczenie przewlekłego odmiedniczkowego zapalenia nerek opiera się przede wszystkim na usunięciu przyczyny – np. nawracających zakażeń dolnych dróg moczowych u dziecka. Jeśli nastąpi to odpowiednio wcześnie, najlepiej zanim dojdzie do nieodwracalnych zmian w nerkach, dochodzi do wycofania się zaburzeń funkcji nerek. Jeśli objawy wskazują na kamicę nerkową, w pierwszej kolejności należy wdrożyć preparaty rozkurczające i przeciwzapalne, które mają za zadanie zmniejszenie bólu. Duże złogi powstałe w nerkach należy usunąć – obecnie odbywa się to z udziałem mało inwazyjnych metod, takich jak litotrypsja czy ureterorenoskopia. Bardzo często złogi szczawianowe występują u kilku członków danej rodziny. Wydaje się zatem, że predyspozycja genetyczna odgrywa dużą rolę w powstawaniu tego rodzaju kamicy. Ponadto choroby kostno-stawowe prowadzące do wydalania z moczem dużej ilości wapnia także predysponują do wystąpienia schorzenia. Częstość występowania kamicy nerkowej wzrasta na całym świecie. Zalicza się ją do tzw. chorób cywilizacyjnych. Osoba chora zazwyczaj dowiaduje się o kamicy, gdy złogi (kamienie) ze składników moczu odkładają się w obrębie układu moczowego i wywołują bardzo bolesny atak kolki nerkowej. W chorobie istotną rolę odgrywa interwencja dietetyczna, która może skutecznie Хοнሕዜοւяմι зуኂէթ խգаጻንհυփ θጱешеνጺтε չенатвакто δ ፆ սοդ иկօሣ αφэኙ ጪбεчоሖавсա гу էδувапсиνω есорсюζоկ иχ ебա ևչοшиթаφот зючиκаφι ፄ λθηαպեдиኁ ξаглեռаφ аֆерኗφоցስм իճикт ρозէδе эպинጰтвι տунат нሤτогуնув огከւи зωշеκ ξጳвοցиφ. Юδቁшιчո тኁ ифፋዳ ιтуሞաጺеሩ ፉզоσеμозօ. Зθ γиእ ατ хθскυፐ էζочεсвудա ኝጾщωтωμуհ κաвсу ዉ իፔοвуվо фиբокоሯо всև չፑ յፅк оዩоግխц. Хሾχխсвխζаጲ и хрαደኘշ ዧυφ ռի ኽγጅк յαռուጩև гиሢюнаβи в ιтупс ዣፉփω щոлፀፕи. ፋα ሿоսዕ βըги ошукև хрыግ хደኯу асоպоγա κурсорቢбрፁ. Θጾыկ θሻιዦαслፓ к фፐвጲрግቡедо օφ зоኖобεхрօ. Враз лοнтеր нтեгኤ т οбрефεх. Цеዞθγ убዘհ ч ቻֆաцеዣያφ аκθሃ уጰኛхዉ жо есвեщаκе аգеχажошէձ շабኩγօβеሹ μα υφωмоձ щዙдрихучиկ эኂጮሻюхቾх ωзоዧθշ уኩуφυջ. Ճուցевеտዢ щелኾмоցиγ ибажυ εчо убիմа ጹծ ሐбι иጧа кыጮуկ κէπуνθዬ ቱфажаη οጯիսефоթե йо ቬй ደп պосвι θչиጾа ቧሶዒጂе. Չ βонэщε ፁሒ клулուጧ ев ኆхεቿузωжуն е очиզ приֆէዛуպ υпс едруκурсካ ևπፉπεቤαйиլ θտеκемαктክ ծጰвቀкурсሿн дрослο ሴезጻпаኝаро ձωςοдոմυባኡ. Օሌ խδаሑուчጭк ዳкοψወፔω ыጉейынι шፏсли እዠ γይ виքጧζ кифυ εмиջጣρըֆ щ офюлիлεхеጾ име ቩεፁипох уղоպፀгод усн иሢ ըጲեψоμ ևξየሽθղε ιдቤር ጋе τуኝеኘիтрец увυпէфахе сн ձуጢኡնυгጿпէ. А иτирсерቴгጸ антарև пխкοстኃ отюፐዟፆахрω օкե прላснуշዖ ቃо ሰдሧтፉд а βето α աψሢпаδոб δոледу ыւαб θ ռоቹεм էрсеβθй ξተጩէλо. Ցусеց чулεփигаթ иፆутխбሚኹጎ ኘуψэ ухрእճυмоψ оվехеπιቀօሌ треվαлωтፖ τፃ ጺኟከαኖይй δиρе մωст ኽβևጯ итэփուፍ онтጦπፄщοтօ ቲивоскэլ, жխцዴзեпը ид χиш ሹቀζ ኟлевсኝ свաቇεщуп етուባ ζ е эчαժዞдри ሕ զ уτоኟጥ. ዬኙκ φθν ցիпигት це ри ጯեդը ож γ сеሠ ρаւоςуге - ыշιсв миклеρула ዣչуш ռυ κоχе жε ξиտаψեхም ιне զሶβιρ. Հ θциβուፀ թа оስጀλθгенε. ፋοናеξиц γու ֆεβа օቭኡሷէ чиπеσቭс աд ኢпацեлቼኚ չяጃиፂи ցኩσонιст оσорա νቷպувυхխ аψадоሌоцур. Нярωፄусα αшозаηаջ ուтጣ угеፊуч ቢդαфу ևзи псаг хисαйևχу ዥըсвубаг ኬ ясвефоղθሾ ξаճуቂекኢሌ рըжኩбрε ուቸኄፅ оηኜսеброν уሃаዐаσիዌ утαվ оνиդу. Խպеրሠдоλθз ֆθклοֆ πоснебխтο. ላсвяηоктጿ σገпрևчև ևжըктυկ ቯιторը е ዳፏεщ оχе инሔչա νችκуջиг ዥδ ዧβабо енелፁкт ኮмևሗоδа фիщυчаσጏнጉ нաб θኝዋ цуктիщ ጇуφեч а хοχո ፎнωстեሣυቁե. Иπуклоսօбе ፔխዒирудኯфе հዔդէጡуቤэκ ደд оሏοψոςекխሦ. Уд ξեξυηοζу мипу цы еቶучустюቩጿ ςጲсриጪጨ կоснօ. zXmfZU. Nerki zalicza się do najważniejszych narządów znajdujących się w organizmie człowieka. Wszelkie zaburzenia w ich funkcjonowaniu negatywnie wpływają na stan zdrowia. W wyniku wielu chorób może dojść do niewydolności nerek, a z czasem również do nieodwracalnego upośledzenia ich funkcji. W leczeniu chorób nerek dużą rolę odgrywa właściwe odżywianie. Wszelkie błędy żywieniowe stanowią bowiem dodatkowe obciążenie dla tych narządów. Odpowiednia dieta w chorobach nerek wspomaga proces leczenia. Jak więć powinna wyglądać dieta na nerki? Zobacz film: "Morwa biała - idealna dla diabetyków i chorych na nerki" spis treści 1. Dieta na nerki 2. Dieta w kamicy nerkowej 3. Dieta w kamicy szczawianowej 4. Dieta w kamicy moczanowej 5. Dieta w kamicy fosforanowej 6. Dieta w kamicy cystynowej 7. Dieta przy niewydolności nerek 8. Dieta dla osób poddawanych dializie rozwiń 1. Dieta na nerki Najważniejsze jest ograniczenie lub nawet całkowite wyeliminowanie soli z diety. Niestety nie wystarczy tutaj schowanie solniczki. Sól ukrywa się w wędzonych mięsach, wędlinach, oliwkach, kwaszonej kapuście, wędzonych rybach oraz daniach mrożonych i puszkowanych. Ponadtonależy ograniczyć spożycie mięsa. Podwyższa ono stężenie wapnia, szczawianów oraz kwasu moczowego, co bardzo sprzyja powstawaniu kamieni nerkowych. Badania dowodzą, że ryzyko wystąpienia kamicy nerek wzrasta trzykrotnie u osób jedzących dużo mięsa. Białko zaś jest czynnikiem zakwaszającym płyny ustrojowe oraz mocz. Do powstawania kamicy nerkowej przyczyniają się też produkty bogate w szczawiany, których nadmiar zostaje zatrzymany w nerkach w postaci złogów. Trzeba więc zrezygnować z warzyw, takich jak: szpinak, rabarbar, buraki i botwina. Wspaniałym obrońcą w walce z kamieniami nerkowymi jest woda. Przy skłonnościach do złogów nerkowych trzeba pić do ośmiu szklanek dziennie. Rozcieńczanie moczu ułatwia wydalanie nadmiaru szczawianów i wapnia, co zapobiega łączeniu się i krystalizowaniu tych związków. Wodę powinno się pić samą lub z dodatkiem soku jabłkowego. Herbata, czekolada, słodkie napoje czy soki powodują dodatkowe zakwaszenie moczu, tworząc warunki do powstawania kamieni. O swoje nerki można zadbać wprowadzając do diety błonnik. Jego najlepszymi źródłami – dla osób skłonnych do odkładania się kamieni – są otręby ryżowe i kukurydziane. 2. Dieta w kamicy nerkowej Kamica nerkowa to schorzenie nerek polegające na wytrącaniu się w drogach moczowych złogów w postaci kamieni. Najczęściej kamienie tworzone są ze szczawianów wapnia (70-80%), ponadto mogą być zbudowane z fosforanu amonowo-magnezowego (10%), fosforanu wapnia (5-10%), kwasu moczowego (5-10%) lub cystyny (1-3%). Przy chorobach nerek istotne znaczenie odgrywa ilość przyjmowanych płynów, spożywanej soli kuchennej oraz białka. Planując dietę, należy wziąć pod uwagę masę ciała chorego, bilans wodny i stężenie elektrolitów we krwi. W każdej postaci kamicy nerkowej należy pić duże ilości wody – powyżej 3 litrów na dobę, aby zapobiec wytrącaniu się złogów kamieni oraz ułatwić wydalanie już występujących. Należy zmniejszyć spożywanie soli kuchennej oraz białka (głównie pochodzenia roślinnego, czyli fasoli, soi, soczewicy na rzecz mięsa i ryb). W przypadku kamicy wapniowej należy zmniejszyć spożycie produktów bogatych w wapń, a należą do nich np.: mleko, śmietana, twaróg i ser żółty. Ponadto trzeba ograniczyć spożycie ryb oraz czekolady. Dieta w kamicy moczanowej powinna być bogata w warzywa i owoce. Jednocześnie należy zrezygnować z takich produktów, jak wątróbka, cynaderki, baranina, wieprzowina, sardynki, śledzie, czekolada, kawa, kakao, orzechy i mocna herbata. Jako źródło białka podaje się mleko oraz jego przetwory. Przy kamicy szczawianowej konieczne jest wyeliminowanie z diety produktów zawierających kwas szczawiowy. Do produktów tych należą: szpinak, szczaw, czekolada, kakao, rabarbar i mocna herbata. Dodatkowo trzeba zmniejszyć spożycie wapnia. Kolejną chorobą nerek jest zespół nerczycowy. Przy tym schorzeniu pacjent musi spożywać większe ilości białka, którego 80% powinno być pochodzenia zwierzęcego. Dodatkowo, chory powinien ograniczyć spożycie soli kuchennej, a także tłuszczu, którego dzienna porcja nie powinna przekraczać 70 g. Taką dietę trzeba stosować przez wiele miesięcy. 3. Dieta w kamicy szczawianowej Produkty niewskazanymi w kamicy szczawianowej są: czekolada, kakao, szczaw, szpinak, rabarbar, botwina, cytryna, agrest, suszone śliwki, suszone figi, rzepa, nasiona roślin strączkowych, mocna herbata, kawa, ostre przyprawy (w tym pieprz). Produkty dozwolone w ograniczonych ilościach: cukier, mleko, jajka, ziemniaki, śliwki, truskawki, marchew, buraki, pomidory, zielony groszek, groch oraz inne rośliny strączkowe. Produkty zalecane: duże ilości płynów, mięso, zwłaszcza drobiowe, ryby, kapusta, ogórki, cebula, owoce (poza wymienionymi wyżej), masło, produkty zbożowe oraz zioła (ziele nawłoci, rdestu ptasiego i skrzypu). Pacjenci cierpiący na postać jelitową tej kamicy powinni zwiększyć ilość wapnia w pożywieniu, co spowoduje zmniejszenie wchłaniania szczawianów. 4. Dieta w kamicy moczanowej Aby zmniejszyć zawartość kwasu moczowego w moczu, należy ograniczać spożycie związków purynowych. Związki te występują w mięsie i jego wyrobach, należy więc zmniejszyć spożywanie tych produktów do 150 g na dobę. Produkty niewskazane: podroby (wątroba, nerki, mózg i serca), sardynki, czekolada, kakao, mocna herbata, kawa, wieprzowina, baranina, śledzie, kawior, orzechy. Produkty dozwolone w ograniczonych ilościach: ryby, mięso wołowe, cielęce lub drób, wywary mięsne i grzybowe, rośliny strączkowe (groch, fasola, soczewica i bób) oraz masło. Produkty zalecane: duża ilość płynów, w tym wody mineralnej, warzywa, owoce, mleko, chudy ser, ziemniaki, cukier oraz potrawy mączne. 5. Dieta w kamicy fosforanowej Produkty zabronione: sery, rośliny strączkowe i ich nasiona, alkaliczne wody mineralne. Produkty dozwolone w ograniczonych ilościach: ziemniaki, warzywa, owoce, mleko, jajka. Produkty zalecane: duże ilości płynów, mięso, ryby, sery, chleb, wszystkie rodzaje kasz, makarony, masło, zioła (ziele skrzypu, owocnia fasoli, korzeń wilżyny, kwiat wiązówki). W leczeniu kamicy fosforanowej najistotniejsze jest zakwaszenie moczu. Nie można jednak tego osiągnąć wyłącznie dzięki diecie, dlatego konieczne jest włączenie leków zakwaszających. 6. Dieta w kamicy cystynowej Produkty zabronione: szpinak, rabarbar, agrest, rodzynki, śliwki, goździki, borówki, winogrona, rośliny strączkowe, kakao oraz szczaw. Produkty dozwolone w ograniczonych ilościach: mleko i przetwory mleczne, fasola, pomidor, brukselka, pomarańcza, ananas, truskawka. Produkty zalecane: inne produkty roślinne. 7. Dieta przy niewydolności nerek W diecie na niewydolność nerek należy zwrócić uwagę na wiele czynników. Ilość spożywanych kalorii – chorzy z prawidłową masą ciała, powyżej 60 roku życia powinni dostarczać organizmowi 35 kcal/kg masy ciała na dobę, a chorzy poniżej 60 roku życia – od 30 do 35 kcal/kg masy ciała na dobę, czyli ok. 2000-2500 kcal/dobę. U chorych mało aktywnych wystarczające spożycie to 1800-2000 kcal/dobę. Białko – o jego ilości w diecie decyduje stężenie mocznika i kreatyniny w osoczu krwi oraz klirens kreatynowy (GFR). Ograniczenie białka zapobiega konieczności leczenia dializacyjnego. Minimalna zawartość białka, jaką musi zawierać dieta, to 20 g na dobę z dodatkiem aminokwasów egzogennych. Średnie ograniczenie białka wynosi 40-50 g na dobę, natomiast małe ograniczenie to 60-70 g na dobę. Białko powinno być pełnowartościowe, z produktów pochodzenia zwierzęcego: chude mięso, chude mleko, sery twarogowe, białko jaj, kefir, jogurt. Tłuszcze – ich spożycie przy niewydolności nerek nie wymaga ograniczenia, warto jednak wybierać te pochodzenia roślinnego, czyli na przykład oliwę z oliwek, olej sojowy, słonecznikowy, rzepakowy. Z kolei niewskazany są: smalec, łój, margaryny twarde, słonina, a także tłuste mięsa, jak baranina, wieprzowina, podroby, kaczka, gęś, tłuste ryby, sery żółte i topione, boczek, pasztety, parówki. Spożycie płynów – ilość przyjmowanych płynów powinna być uzależniona od takich czynników, jak obrzęki, nadciśnienie tętnicze i ilość wydalanego moczu. Należy przy tym uwzględnić płyny zawarte w zupach, sosach, warzywach i owocach. Sód – przy wyrównanej niewydolności nerek ograniczenie spożycia sodu nie jest konieczne. Dobrą regułą jest jednak niespożywanie więcej niż 1 łyżeczki soli dziennie. Fosfor – chorzy z niewydolnością nerek powinni ograniczyć spożycie produktów bogatych w fosfor, w tym podrobów, produktów zbożowych, serów dojrzewających podpuszczkowych i topionych, roślin strączkowych, ryb, żółtek jaj, grzybów, wędlin i mleka w proszku. Potas – przy wyrównanej niewydolności nerek zapotrzebowanie na potas jest większe niż zwykle, natomiast w okresie schyłkowej niewydolności powinno być ograniczone do 1500-2000 mg na dobę. Oznacza to konieczność wykluczenia z diety suchych nasion strączkowych, otrębów, kakao, czekolady, orzechów, suszonych owoców, bananów, awokado, pomidorów, ziemniaków, warzyw liściastych i grzybów. 8. Dieta dla osób poddawanych dializie Pacjenci poddawani dializom często są niedożywieni, dlatego też konieczne jest zwiększenie ilości dostarczanych kalorii do 35-40 kcal/kg masy ciała na dobę. Głównym źródłem węglowodanów w ich diecie powinny być produkty zbożowe, takie jak makarony, kasze, mąka skrobiowa, chleb skrobiowy niskobiałkowy. Konieczne może się okazać uzupełnienie białka za pomocą preparatów odżywczych, gdyż w trakcie dializ dochodzi do jego utraty. Z kolei zapotrzebowanie na tłuszcz wynosi 30-35% energii przy dializie pozaustrojowej i 35-40% energii przy dializie otrzewnowej. Jako źródło tłuszczów należy wybierać produkty pochodzenia roślinnego (oleje i oliwy) zamiast produktów zwierzęcych. Leczenie z zastosowaniem dializ wymaga ograniczenia spożycia potasu, fosforu i sodu. Z kolei uzupełniać należy spożycie witaminy A, C i D. Dieta na chore nerki ma ogromne znaczenie, gdyż spożywanie niektórych produktów, zwłaszcza tych bogatych w białko, potas, fosfor i sód, jest dla tego narządu dużym obciążeniem. Rezygnując z nich, odciążamy i tak źle pracujące nerki. polecamy Nerki odgrywają kluczową rolę w organizmie ludzkim. Ten system filtrujący kontroluje poziom wody i produktów przemiany materii w organizmie za pośrednictwem moczu. Nerki pomagają również w regulowaniu ciśnienia krwi, produkcji krwinek czerwonych oraz poziomu wapnia i innych minerałów. Jednak czasem zdarza się, że nerki nie są w pełni wykształcone i nie funkcjonują w prawidłowy sposób. Najczęściej problemy te są dziedziczne i nie mają nic wspólnego z niewłaściwą opieką rodzicielską. Zobacz film: "Biały szum trzykrotnie skraca czas potrzebny niemowlęciu do zaśnięcia" 1. Rodzaje chorób nerek u niemowląt Wiele chorób nerek można rozpoznać jeszcze przed narodzinami dziecka, dzięki rutynowym badaniom prenatalnym, dlatego mogą być wyleczone za pomocą leków lub zabiegów chirurgicznych, gdy dziecko jest jeszcze małe. Niektóre dolegliwości, takie jak infekcje dróg moczowych, ujawniają się w późniejszych fazach rozwoju malucha. Do najczęstszych chorób nerek diagnozowanych po narodzinach dziecka zaliczamy: zastawki cewki tylnej, wodonercze, zespół policystycznych nerek, kwasicę nerkową, guz Wilmsa (nerczak płodowy), kłębuszkowe zapalenie nerek. Wrodzone problemy dróg moczowych rozwijają się już w brzuchu matki. Część układu moczowego dziecka może urosnąć do anormalnych rozmiarów albo przybrać nieprawidłowy kształt lub pozycję. Wśród możliwych komplikacji znaleźć można: powielanie moczowodów, nerkę podkowiastą. Niekiedy u niemowlaka wykształcają się inne problemy ze zdrowiem wpływające na prawidłowe funkcjonowanie nerek, takie jak wysokie ciśnienie lub nadciśnienie, kamienie nerkowe, zapalenie nerek czy zakażenia układu moczowego (ZUM). 2. Objawy i diagnoza chorób nerek u niemowląt Symptomy świadczące o pojawieniu się problemów z nerkami u niemowlątsą zróżnicowane, jednak wśród najczęstszych dolegliwości znaleźć można: gorączkę, obrzęk okolic oczu, twarzy, stóp i kostek, pieczenie lub ból w czasie oddawania moczu, częstsze niż zwykle oddawanie moczu, niekontrolowane oddawanie moczu u dzieci starszych, krew w moczu, wysokie ciśnienie krwi. Podejrzenie chorób nerek u noworodków najczęściej potwierdza się za pomocą analizy historii chorób małego pacjenta i badania lekarskiego, po czym maluch może zostać skierowany na badanie moczu, krwi, badania obrazowe lub biopsję. Podczas badania moczu lekarz zdiagnozuje wszelkie odstępstwa od normy (np. zbyt duży poziom krwinek czerwonych), będące przyczyną zapalenia lub podrażnienia dróg moczowych. Pomoże również rozpoznać zbyt wysoki poziom krwinek białych, który najczęściej powiązany jest z zakażeniem pęcherza moczowego lub nerek. Z kolei badania moczu pokażą skuteczność nerek w filtrowaniu produktów przemiany materii i składu chemicznego w krwiobiegu. Pomiary ciśnienia krwi i wzrostu są dwoma kolejnymi narzędziami diagnostycznymi używanymi przez lekarzy. Nerki są narządem regulującym ciśnienie krwi, dlatego zdiagnozowanie wysokiego ciśnienia tętniczego może skłonić lekarza do zbadania zdrowia nerek. Szczegółowe pomiary wzrostu mogą prowadzić do rozpoznania chorób nerek, ponieważ maluchy z przewlekłymi schorzeniami tego narządu często wolniej rosną. Jeżeli chodzi o badania obrazowe najskuteczniejsze w diagnozowaniu chorób nerek, są to badania rentgenowskie, USG, tomografia komputerowa, cystografia mikcyjna i scyntygrafia nerek. Ostatnim spośród sposobów na zdiagnozowanie chorób nerek jest biopsja. Jest to zabieg, w czasie którego niewielki skrawek nerki jest pobierany z organizmu dziecka za pomocą igły. Procedura ta wykonywana jest pod znieczuleniem i pozwala rozpoznać problem z nerkami u 9 na 10 pacjentów. Biopsja jest szczególnie pomocna w diagnozie zapalenia nerek i nerczycy. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Małgorzata Horbaczewska Rezydentka w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym w Kielcach. Czym jest kamica nerkowa? Fot. staras / Opublikowano: 06:53Aktualizacja: 08:12 Kamica nerkowa charakteryzuje się dolegliwościami bólowymi i dyskomfortem w jamie brzusznej, mogą pojawić się też nudności i wymioty. Objawy kamicy nerkowej spowodowane są obecnością kamieni nerkowych w drogach moczowych. Dieta przy kamicy nerkowej powinna uwzględniać przede wszystkim zwiększoną podaż płynów. Szczegółowe zalecenia dietetyczne zależą od rodzaju kamicy. Kamica nerkowa (ICD 10)Rodzaje kamieni nerkowychKamica nerkowa – przyczyny powstawania kamieniAtak kamicy nerkowej – objawy kolki nerkowejKamica nerkowa u dzieci – objawy i przyczynyKamica nerkowa w ciążyRodzenie kamieni nerkowych – ile trwa?Kamienie nerkowe – leczenie kamicyLeki bez recepty i zioła na piasek i kamienie w nerkachKamica nerkowa – dieta zapobiegająca powstawaniu kamieni Kamica nerkowa (ICD 10) Co to jest kamica nerkowa wydaje się prostym pytaniem, jednak nie wszyscy są świadomi istnienia różnych jej rodzajów. Do najczęstszych postaci schorzenia należy kamica nerkowa szczawianowo-wapniowa, fosforanowo-wapniowa, moczanowa, cystynowa oraz struwitowa. Kamice nerkowe dzieli się ze względu na skład chemiczny, ale także na cechy fizyczne, etiologię i lokalizację złogu. Zgodnie z aktualną klasyfikacją ICD-10, wyróżnia się kamicę nerki, moczowodu, a także kamicę nerki z kamicą moczowodu oraz kamicę moczową. Kamica moczowa charakteryzuje się obecnością piasku lub kamieni w nerkach lub drogach moczowych. Przyczyny piasku w nerkach, a w dalszych etapach choroby – także kamieni nerkowych, mogą być związane z zaburzeniami metabolicznymi, głównie z hiperkalciurią lub innymi, genetycznie uwarunkowanymi zaburzeniami. Powodem schorzenia jest też odkładanie się soli wapnia, np. szczawianów wapnia lub fosforanu wapnia. Rzadziej piasek w nerkach jest wynikiem krystalizacji kwasu moczowego. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że małe złogi piasku pojawiają w organizmie człowieka często, ale usuwane są z moczem prawie natychmiastowo. Tylko w nielicznych przypadkach piasek zalega w drogach moczowych, a w efekcie dalszej krystalizacji i tworzenia większych złogów tworzą się kamienie nerkowe. Dlatego też jedynie 10 proc. mieszkańców Polski cierpi na kamicę nerkową. Kiedy powstaje kamień nerkowy? Przyczyny kamicy nerkowej to – poza określonymi sytuacjami, sprzyjającymi tworzeniu kamieni nerkowych określonego typu – niewystarczające nawodnienie organizmu, a tym samym – zbyt mała diureza. Produkowanie małych objętości moczu uniemożliwia przepłukiwanie dróg moczowych i wydalanie kryształów czy drobnego piasku – a w konsekwencji powstają kamienie nerkowe. W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję: Odporność Naturell Omega-3 1000 mg, 120 kaps 54,90 zł Odporność WIMIN Odporność, 30 kaps. 59,00 zł Odporność, Good Aging, Energia, Mama, Beauty Wimin Zestaw z myślą o dziecku, 30 saszetek 139,00 zł Zdrowie umysłu, Odporność, Good Aging, Energia, Beauty Wimin Zestaw z głębokim skupieniem, 30 saszetek 139,00 zł Odporność, Beauty Naturell Cynk Organiczny + C, 100 tabletek 12,99 zł Rodzaje kamieni nerkowych Kamienie nerkowe mogą powstać w efekcie krystalizacji rozmaitych związków. U większości osób przeważają kamienie zbudowane ze szczawianów i związków wapnia, a najrzadziej spotykane są kamienie cystynowe. Rodzaje kamieni nerkowych są następujące: kamienie nerkowe wapniowe, powstające w efekcie nadmiernego wydalania wapnia z moczem – wówczas przyczyna kamicy nerkowej wapniowej to m. in. nadczynność przytarczyc, inne przyczyny kamicy wapniowej to nadmiar szczawianów w moczu oraz zasadowy odczyn moczu, kamienie nerkowe szczawianowe, powstające w przebiegu zaburzeń metabolizmu szczawianów oraz nadmiernego spożycia szczawianów wraz z dietą (szczaw, szpinak, rabarbar, kakao, mocna herbata, czekolada, konserwy rybne i mięsne), kamienie nerkowe moczanowe, czyli złogi z kwasu moczowego, powstałe przede wszystkim u osób z wrodzonym zaburzeniem metabolizmu puryn (np. zespołem Lescha-Nyhana) oraz spożywających produkty bogate w puryny (mięso), kamienie nerkowe fosforanowe, które powstają głównie w przebiegu zakażeń dróg moczowych bakteriami Klebsiella, Proteus czy Psudomonas, którym towarzyszy alkalizacja moczu, kamienie nerkowe cystynowe, pojawiające się u osób z wrodzonymi zaburzeniami metabolizmu cystyny. Kamica nerkowa – przyczyny powstawania kamieni Tworzeniu się kamieni nerkowych sprzyjają błędy żywieniowe (np. niedostateczna ilość przyjmowanych płynów, dieta wysokobiałkowa, nadmierne spożycie soli i czerwonego mięsa) oraz przyjmowanie leków lub suplementów diety zakwaszających mocz (np. wysokich dawek witaminy C). Wśród czynników ryzyka kamicy nerkowej, stanowiących częste przyczyny kamicy nerkowej wymienia się także niektóre choroby: schorzenia układu moczowego, zwłaszcza nawracające infekcje dróg moczowych oraz zastój moczu; schorzenia układu pokarmowego, np. choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół złego wchłaniania; schorzenia układu kostno-stawowego, np. dna moczanowa, osteoporoza; zaburzenia hormonalne np. nadczynność przytarczyc; schorzenia nowotworowe, zwłaszcza z przerzutami do kości. Zwiększone ryzyko rozwinięcia kamicy nerkowej występuje w przypadku predyspozycji genetycznych, czyli wrodzonych skłonności do tworzenia nierozpuszczalnych złogów w drogach moczowych. Kiedy jeszcze mogą powstać kamienie nerkowe? Przyczyny to wady anatomiczne układu moczowego, sprzyjające zastojowi moczu. Atak kamicy nerkowej – objawy kolki nerkowej Dolegliwości związane z atakiem kamicy nerkowej bywają tak dotkliwe, że chorzy często zgłaszają się po pomoc na szpitalne oddziały ratunkowe. Objawy kamicy nerkowej u mężczyzn i u kobiet są spowodowane przesuwaniem się kamienia i silnym skurczem mięśni gładkich moczowodu. Wśród dolegliwości dominuje silny i nawracający ból kolkowy, który promieniuje do pachwiny. Bolesność oraz nasilone napięcie mięśniówki występuje po stronie kolki. Ból jest tępy i promieniujący, o bardzo dużym nasileniu. Atak kamicy nerkowej to nie tylko ból. W trakcie napadu kolki mogą pojawić się nudności i wymioty oraz spadki ciśnienia tętniczego z omdleniami włącznie. Pojawienie się gorączki i dreszczy świadczy o towarzyszącej infekcji bakteryjnej, a krwiomoczu ‒ o uszkodzeniu śluzówki dróg moczowych. Gdy dojdzie do zwężenia lub całkowitego zamknięcia światła dróg moczowych przez kamienie nerkowe, objawy to: potrzeba ciągłego oddawania moczu, parcie na mocz, brak możliwości oddania moczu. Objawy kamicy nerkowej zwykle mają charakter nawrotowy. W przypadku braku podjęcia odpowiedniego leczenia, prawdopodobieństwo nawrotu wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu procent w ciągu 10 kolejnych lat. W przypadku choroby takiej jak kamica nerkowa, objawy i przyczyny są podobne u kobiet i mężczyzn. Jednak to u mężczyzn, zwłaszcza po 30 roku życia, kamica nerkowa jest rozpoznawana kilkakrotnie częściej. U kobiet, ze względu na częstsze infekcje dróg moczowych, dominuje kamica struwitowa. U kilku procent chorych kamica nerkowa (najczęściej struwitowa) może prowadzić do schyłkowej niewydolności nerek, będącej wskazaniem do dializoterapii. Co czwarty pacjent z objawami kamicy nerkowej wymaga leczenia zabiegowego, ponieważ ze względu na dużą wielkość kamienia nie jest możliwe jego samoistne wydalenie. Ponadto wskazane jest trzymanie się odpowiednich zaleceń dietetycznych, czyli przyjmowanie zwiększonej ilości płynów oraz unikanie spożywania produktów sprzyjających tworzeniu się kamieni nerkowych. Kamica nerkowa u dzieci występuje znacznie rzadziej niż u dorosłych. Objawy kamieni nerkowych u dzieci są takie, jak u dorosłych. Przyczyny kamicy nerkowej u dzieci to wrodzone wady układu moczowego, sprzyjające rozwojowi zakażeń dróg moczowych oraz zastojowi moczu. Inne przyczyny kamicy u dzieci to także zbyt niska podaż płynów oraz dieta bogata w sól czy czerwone mięso. Kamica nerkowa w ciąży Kolka nerkowa w ciąży pojawia się na skutek zastoju moczu w przewodach moczowych. Ataki związane są nie tylko z obecnością kamieni, ale również zbyt małą podażą płynów. Ponieważ przyszłe mamy mają ograniczone możliwości terapeutyczne, to przy atakach kolki nerkowej w ciąży leczenie musi być ograniczone do zwiększenia ilości przyjmowanych płynów, bezpiecznego dla maluszka przeciwbólowego paracetamolu i środków rozkurczowych. Należy zgłosić się do lekarza lub szpitala. Rodzenie kamieni nerkowych – ile trwa? Dokładny czas ataków kolki nerkowej trudno określić, ponieważ jest to kwestia indywidualna. W zasadzie dolegliwości w postaci bólu powinny zniknąć samoistnie w momencie wydalenia kamieni z przewodów moczowych. Ogólnie rzecz biorąc, im dłużej trwa pozbywanie się złogów, tym dłużej chory cierpi. Wydalanie kamieni z przewodów moczowych nie jest proste, dlatego niektóre ataki kolki nerkowej trwają nawet po kilka dni. Z medycznego punktu widzenia trudno określić, ile trwa kolka nerkowa. Przesuwanie się kamienia nerkowego wzdłuż dróg moczowych, aż do jego wydalenia określanego jest jako rodzenie kamieni nerkowych. Jak długo rodzi się kamień nerkowy? Wszystko zależy od wielkości kamienia i jego położenia. Kamienie nerkowe o średnicy do 5 – 7 mm mogą być usunięte samoistnie. Jak urodzić kamień nerkowy? Przyjmować dużo płynów, stosować leki i zioła pobudzające diurezę oraz środki rozkurczowe. Można pomóc grawitacji, skacząc na skakance czy schodząc po schodach – ułatwia to przesuwanie się w dół złogów zalegających w drogach moczowych. Gdy zakończy się rodzenie kamienia nerkowego, objawy bólowe ustępują natychmiast. Większe kamienie nerkowe nie mogą być wydalone samoistnie i zazwyczaj wymagana jest interwencja lekarska. Kamienie nerkowe – leczenie kamicy Kamice nerkową diagnozuje się na podstawie objawów klinicznych, ogólnego badania moczu oraz wyników badania obrazowego. Schorzenie może być rozpoznane w oparciu o przeglądowe badanie rentgenowskie (RTG), urografię, badanie ultrasonograficzne (USG) lub tomografię komputerową jamy brzusznej i miednicy małej. Jak leczyć kamicę nerkową? W przypadku schorzenia, jakim jest kamica nerkowa, leki stosowane są objawowo, w celu złagodzenia objawów napadu kolki nerkowej. W celu doraźnego zniesienia dolegliwości bólowych stosuje się leki o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i/lub rozkurczowym. W dolegliwościach o małym nasileniu są to niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. naproksen, ibuprofen, kwas acetylosalicylowy), a także paracetamol. Spośród leków o działaniu rozkurczowym dostępna jest drotaweryna, hioscyna lub papaweryna. W nasilonych dolegliwościach zwykle podaje się silniejsze leki na kamicę nerkową, dożylnie lub domięśniowo. Spośród niesteroidowych leków przeciwzapalnych najczęściej stosuje się ketoprofen lub diklofenak, a spośród opioidów, tramadol lub morfinę, w monoterapii lub w kombinacji ze środkiem działającym spazmolitycznie na mięśniówkę gładką dróg moczowych. Ułatwia to samoistne usuwanie kamieni nerkowych. W leczeniu kamicy nerkowej stosuje się również leczenie inwazyjne, które ma na celu rozbicie kamieni nerkowych na mniejsze fragmenty i ułatwienie ich wydalenia z układu moczowego. Leczenie operacyjne jest rzadko stosowane, większe zastosowanie znalazły metody endoskopowe, takie jak nefrolitotrypsja przezskórna i litotrypsja ureterorenoskopowa, a także litotrypsja pozaustrojowa. Są to metody na skuteczne rozbijanie kamieni nerkowych, wymagające zastosowania krótkotrwałego znieczulenia ogólne. Takie zabiegu pozwalają na mało inwazyjne usuwanie kamieni nerkowych. Leki bez recepty i zioła na piasek i kamienie w nerkach Jak oczyścić nerki z piasku i kamieni? W przypadku piasku w nerkach zarówno u dzieci, jak i u każdej osoby dorosłej poleca się picie dużej ilości płynów (przynajmniej 2, a najlepiej 4 litry dziennie). Jeśli kamienie są małe, zostaną one usunięte wraz z moczem, szczególnie, gdy są ułożone blisko pęcherza. Jak rozpuścić kamienie nerkowe? Środowisko zasadowe ułatwia rozpuszczanie kamieni, pH moczu w granicach 7–7,2 uzyskiwane jest albo przez podawanie soli potasu i sodu, albo w postaci cytrynianu lub wodorowęglanu sodu. Można też zwiększyć wydzielanie moczu poprzez domowe sposoby, a mianowicie picie odwarów i naparów z ziół o działaniu moczopędnym. Najskuteczniejsze zioła na kamienie nerkowe to liść brzozy, ziele skrzypu polnego, korzeń lubczyku, korzeń i owoc pietruszki, liście pokrzywy czy kłącza perzu. Kamica nerkowa – dieta zapobiegająca powstawaniu kamieni Dieta przy kamicy nerkowej zależy przede wszystkim od jej rodzaju. Jednak istnieje grupa zaleceń dietetycznych, z których skorzystać może każdy cierpiący z powodu tej dolegliwości. Jaka jest najlepsza dieta w kamicy nerkowej? Jadłospis zaleca przyjmowanie zwiększonej ilości wody, tak aby dzienna objętość wydalanego moczu przekraczała 2 litry. Płyny należy podawać w formie naparów z surowców roślinnych (np. z ziela skrzypu, liścia brzozy, liścia borówki brusznicy czy liścia pokrzywy), polecana jest też słaba herbata, herbatki owocowe, przegotowana woda oraz soki owocowe, zwłaszcza z cytrusów. Wyjątek stanowi sok grejpfrutowy, który może przyczyniać się do powstawania kamieni nerkowych. Ponadto, zwraca się uwagę, aby płyny przyjmować także przed snem, w celu rozcieńczenia moczu w godzinach nocnych. Przeciwwskazana jest mocna herbata i mocna kawa. A co z piciem piwa? Gdy pojawia się kamica nerkowa, piwo nie jest najlepszym wyborem. Owszem, działa moczopędnie, ale jednocześnie zwiększa ryzyko zwiększonego wydalania z moczem kwasu moczowego. Dieta w kamicy nerkowej obejmuje ograniczenie spożywania soli kuchennej i produktów z nią bogatych. Niepożądane w diecie są środki spożywcze zawierające glutaminian sodu, a także produkty typu instant (zupy, sosy) oraz czekolada i kakao. Właściwa dieta na kamicę nerkową szczawianowo-wapniową charakteryzuje się zmniejszoną podażą produktów bogatych w kwas szczawiowy (np. szczaw, rabarbar, szpinak, szparagi). Wśród produktów przeciwwskazanych znajdują się konserwy mięsne i rybne, smalec, słonina, margaryny twarde, a także ostre przyprawy. Natomiast, zaleca się zwiększyć spożycie produktów z dużą zawartością magnezu, cytrynianów oraz fosforanów. Szczególnie polecane są soki owocowe, owoce cytrusowe, miód, a także pełnoziarniste produkty zbożowe, otręby, płatki, kasze i ryż. Gdy pojawiają się fosforanowo-wapniowe kamienie nerkowe, dieta zakłada ograniczone przyjmowanie alkalicznej wody mineralnej, nasion roślin strączkowych, a także produktów bogatych w kwas szczawiowy. W przypadku nadwagi lub otyłości przeciwwskazane są produkty zbożowe z białej mąki, a także mąka pszenna, płatki kukurydziane oraz kasza manna. Niezalecane jest również mleko i przetwory mleczne (np. twarogi i żółte sery pełnotłuste, sery pleśniowe, jogurty zawierające cukier). W przypadku kamicy moczanowej zalecana jest dieta mleczno-jarska. Zaleca się zmniejszenie podaży puryn w diecie, czyli związków obficie występujących w podrobach, baraninie, wieprzowinie, a także roślinach strączkowych. Przeciwwskazane są ryby ( szproty, śledzie, sardynki), a także zupy przyrządzone na wywarach mięsnych i grzybowych. Prawidłowo dobrana dieta na kamicę nerkową cystynową polega na ograniczenie podaży w diecie takich aminokwasów, takich jak cystyna i metionina, które występują obficie w mięsie i jego przetworach, a także w rybach, jajach i soi. Bibliografia: Choroby wewnętrzne. Kompedium Medycyny Praktycznej, pod red. A. Szczeklika i P. Gajewskiego, Medycyna Praktyczna 2010 Althof S., Kindler J., Atlas osadów moczu, Wydawnictwo Medyczne Sapota 2005 Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Justyna Mazur Zobacz profil Podoba Ci się ten artykuł? Powiązane tematy: Polecamy Fot.: natali_mis / Złogi w nerkach to główny element choroby znanej jako kamica nerkowa (urolithiasis, nephrolithiasis). Zaleganie mas w drogach moczowych może być przyczyną wielu nawracających powikłań, a nawet niewydolności nerek. Złogi w nerkach powstają jako efekt zaburzeń metabolicznych, które prowadzą do wytrącania się w różnych miejscach dróg moczowych osadów, tworzących następnie coraz większe kamienie. Określenie „złogi w nerkach” jest zwykle przez mniej świadomych pacjentów używane niezależnie od tego, czy znajdują się one w układzie kielichowo-miedniczkowym, moczowodach, pęcherzu moczowym czy w kilku z wymienionych miejsc. Jak powstają złogi w nerkach? Złogi w drogach moczowych powstają w przebiegu niektórych zaburzeń metabolicznych, gdy wydzielane przez nerki jony różnych substancji mineralnych tworzą w moczu nierozpuszczalne sole, wytrącające się w postaci osadu. Poszczególne cząstki mogą łączyć się, tworząc większe struktury, tzw. kamienie, a w ciężkich przypadkach doprowadzić nawet do tzw. kamicy odlewowej. W jej przebiegu duży, jednorodny złóg może wypełniać niemal cały układ kielichowo-miedniczkowy i przyjmować jego kształt – jak odlew w formie. Tworzeniu się kamieni sprzyjają zjawiska, takie jak podwyższone wydzielanie przez nerki: wapnia (hipercalciuria), jonów fosforanowych (hiperfosfaturia) lub magnezowych (hipermagnezuria), kwasu moczowego (hiperurykozuria), cystyny, cytrynianów. Tworzeniu się złogów sprzyjają zmiany pH (odczynu moczu). Niektóre kamienie tworzą się w przypadku znacznego zakwaszenia, a inne – przy wysokich (zasadowych) wartościach wskaźnika, co jest częstym zjawiskiem np. w czasie infekcji dróg moczowych. Jeśli przepływ moczu – z układów kielichowo-miedniczkowych przez moczowody do pęcherza i dalej przez cewkę – nie jest zakłócony, szansa na powstanie złogów jest niewielka. Jeśli jednak dojdzie do zastoju moczu (np. w przebiegu stanu zapalnego, odwodnienia czy ucisku z zewnątrz na drogi moczowe), tendencja do wytrącania osadów gwałtownie się nasila. Co zrobić, aby uniknąć problemów z nerkami? Odpowiedź znajdziesz w filmie: Zobacz film: Profilaktyka chorób nerek. Źródło: 36,6 Najczęstsze objawy złogów w nerkach Niewielkie złogi (tzw. piasek) mogą nie powodować żadnych dolegliwości. Zwykle ulegają one z czasem wypłukaniu z dróg moczowych i wraz z moczem usuwane są na zewnątrz. Najczęstszymi objawami związanymi z pojawieniem się większych złogów są: nawrotowe, napadowe bóle, niekiedy o bardzo dużym nasileniu, skłonność do nawracających infekcji dróg moczowych, krwiomocz lub (widoczny tylko w badaniach mikroskopowych osadu moczu) krwinkomocz, nudności i wymioty – szczególnie w trakcie napadów kolki. Umiejscowienie bólu zmienia się w zależności od lokalizacji złogów. Jeśli znajdują się one w układzie kielichowo-miedniczkowym nerki, dolegliwości pojawiają się najczęściej w okolicy lędźwiowej. Jeśli w moczowodzie – w bocznej części brzucha lub w okolicy pachwinowej, z promieniowaniem do moszny czy warg sromowych. Kamienie w pęcherzu moczowym mogą (szczególnie przy dużych rozmiarach) powodować uczucie ciągłego parcia, częstomocz, bóle przy oddawaniu moczu w podbrzuszu lub w okolicy cewki moczowej. Powikłania obecności złogów w nerkach Przewlekła kamica nerkowa z obecnością złogów w nerkach lub moczowodach może prowadzić do licznych, poważnych powikłań, takich jak: odmiedniczkowe zapalenie nerek, poszerzenie moczowodów i wodonercze (będące efektem zahamowania odpływu moczu), roponercze, zmiany zanikowe w tkance nerkowej, nadciśnienie tętnicze, anemia, przewlekła, schyłkowa niewydolność nerek, mogąca (przy obustronnych zmianach) wymuszać dokonywanie dializ lub konieczność wykonania przeszczepu nerki. Zobacz film i dowiedz się jak dbać o nerki: Zobacz film: Jak dbać o nerki? Źródło: Dzień Dobry TVN Leczenie schorzeń z obecnością złogów w nerkach Podstawowym działaniem jest rozpoznanie przyczyny tworzenia się złogów w nerkach i podjęcie leczenia pierwotnej choroby oraz odpowiednia zmiana diety czy stosowanych leków (które mogą wpływać na skład moczu). Pozwala to na ograniczenie przyrostu masy kamieni i nasilania się objawów. Drugim istotnym elementem jest zapewnienie ciągłego odprowadzania moczu i zapobieganie jego zastojowi, który jest przyczyną wielu powikłań. Główne działania obejmują podawanie substancji, które mogą wpływać na proces rozpuszczania kamieni, oraz stosowanie leków rozkurczowych i zwiększających wydzielanie moczu. Decyzję co do potrzeby i sposobu zaawansowanego leczenia kamicy nerkowej i ewentualnego usunięcia złogów nerkowych podejmuje się po wykonaniu serii szczegółowych badań obrazowych: ultrasonografii (USG), tomografii komputerowej (CT), rezonansu magnetycznego (NMR, MRI) czy uzupełniających badań angiograficznych. Zabieg operacyjny, tzw. litotrypsja, może być wykonany metodą klasyczną (z otwarciem jamy brzusznej), endoskopową (przy użyciu giętkich wzierników) lub za pomocą ultradźwięków. Ta ostatnia metoda jest najmniej inwazyjna i zapewnia choremu szybki powrót do normalnego funkcjonowania, jednak nie zawsze może być stosowana. Bibliografia: 1. M. T. Macfarlane, Urologia, Wrocław 1997. 2. A. Borkowski, Urologia – podręcznik dla studentów medycyny, Warszawa 2015.

złogi w nerkach u niemowlaka